Małżeństwo konkordatowe    

Określenie "małżeństwo konkordatowe" pojawiło się po podpisaniu Konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską. W związku z tym faktem chciałem przekazać kilka praktycznych uwag, szczególnie dla tych osób, które zamierzają zawrzeć takie małżeństwo. Zastrzegam sobie, iż nie jest to systematyczny wykład z prawa kościelnego bądź cywilnego, czy tym bardziej teologii pastoralnej.
Kiedyś, tzn. w czasach PRL, by zawrzeć małżeństwo kościelne, sakramentalne, trzeba było najpierw zawrzeć małżeństwo cywilne. Teraz nie ma takiej konieczności dla ludzi wierzących, choć dalej można zawierać najpierw małżeństwo cywilne, a potem kościelne.
Można by przytoczyć podręczną definicję małżeństwa konkordatowego: Małżeństwo konkordatowe -jest to małżeństwo sakramentalne (kościelne), które wywiera skutki cywilno-prawne. Właśnie z tej definicji wypływają konkretne wnioski i wymagania, które trzeba spełnić, by takie małżeństwo zawrzeć. Z definicji wynika, że należy spełnić dwa warunki: 1 ) w stosunku do Kościoła, 2) w stosunku do władzy cywilnej.
Ad. 1 ) - Jeśli chodzi o to, by ~istniało małżeństwo kościelne, to nie wystarczy przyjść i poinformować księdza, że w danym dniu i o konkretnej godzinie chce się wstąpić w związek małżeński.
a) Każdy sakrament jest wielkim darem Boga, ale i zadaniem człowieka. Przed przystąpieniem do sakramentu małżeństwa trzeba się do niego przygotować przez nauki dla narzeczonych, czyli tzw. kurs przedmałżeński. W naszej parafii katechezy przedmałżeńskie są przeprowadzane trzy razy w roku (kurs wiosenny, letni i jesienny). Podczas takiego kursu jest sześć spotkań przez sześć kolejnych czwartków. Wraz z naukami są przeprowadzane spotkania w poradni rodzinnej.
b) Trzeba równolegle zgłosić się także do kancelarii parafialnej, by dopełnić protokołu przedmałżeńskiego. Protokół ten jest kanonicznym badaniem narzeczonych co do przeszkód małżeńskich oraz wyjaśnieniem istoty małżeństwa sakramentalnego. By rozpocząć to badanie potrzebne jest aktualne (ważne trzy miesiące) świadectwo chrztu (metryka chrztu), które otrzymuje się w tej parafii, gdzie miał miejsce chrzest.
c) Podczas protokołu, który spisuje się w miejscu faktycznego zamieszkania narzeczonej bądź narzeczonego, otrzymuje się tzw. zapowiedzi. Są one wygłaszane lub wywieszane w gablotkach w tych parafiach (czy parafii), w których mieszkają nupturienci. Zapowiedzi, po wygłoszeniu, wracają do tego księdza, który je wystawił.
d) Po ślubie ksiądz błogosławiący małżeństwo przesyła informację o fakcie zawarcia małżeństwa do parafii chrztu św. nowożeńców.
Ad. 2) - Jeśli chodzi o stronę cywilnoprawną, to narzeczeni, zamierzający zawrzeć małżeństwo, zgłaszają się do Urzędu Stanu Cywilnego w celu zbadania ich tożsamości i stanu cywilnego. Otrzymują specjalny dokument (w trzech egzemplarzach), który przekazują w kancelarii parafialnej. Dokument z jednej strony wypełnia USC, a z drugiej strona kościelna.
Myślę, że nie trzeba przypominać, iż małżeństwo mogą zawrzeć osoby które ukończyły 18 rok życia. Po zawarciu ślubu jeden dokument otrzymują młodzi, drugi pozostaje w parafii, a trzeci odsyła się do USC. Dokument z Urzędu Stanu Cywilnego jest ważny trzy miesiące.
Chciałbym, by te wiadomości dotarły szczególnie do tych, którzy zamierzają zawrzeć małżeństwo konkordatowe.

Ks. Antoni Cebula SDS